Đồng dao Tày Nùng

Đây là sưu tập của Tác giả Lê Chí Thanh, tuy nhiên theo tổng hợp của Ban biên tập thì nội dung này sử dụng nhiều nội dung Tày ngữ, không khớp với từ điển.

Quý độc giả hoặc người yêu thích Tày ngữ lưu ý phân biệt, chúng tôi giữ nguyên văn bản gốc có từ Báo Cao Bằng, không chỉnh sửa lại.


CHƠI TRÒ BỊT MẮT BẮT DÊ

Đứa trẻ đọc bài này mở rộng lòng bàn tay ra, những đứa khác cùng chơi thì đặt ngón tay trỏ của mình vào đó. Khi đọc đến câu cuối cùng, kết thúc bằng chữ “nẩy”, người đọc đột ngột nắm tay lại, bắt được ngón tay ai thì người đó quay lưng lại để chơi trò trốn tìm, cố gắng bắt được một người để thay chân; nếu không sẽ bị thua và phải cõng mọi người.

Pắn bóc thú

Dú mạy chia

Lia tốc tắm

Nặm quá phai

Vài khảm thả

Phạ đét rèng

Téng mừng tầư

Khẩư mừng nẩy.

Xoay ống đũa

Sờ ống tăm

Lần xuống thấp

Nước vượt phai

Trâu lội sông

Trời nóng bức

Hứng tay nào

Vào tay ấy

HÁT NHỬ ĐỘNG VẬT: ONG, KIẾN, CHIM TRỜI, CÁ NƯỚC

Ói rằng mật rằng mèng

Ói rằng then, rằng tó

Cạ lạo quán thúa đó lồng mà

Mà kin tắp mèng mỏt

Mà kin poót mèng đay

Mà kin “vầy” cáy khướng

Cáy khướng pây đăm nà

Nộc sloa pây ván chả

Mẻ mạ pây húng keng

Mẻ lình pây tháp nặm.

Nhử tổ kiến tổ ong

Nhử ong vàng ong khoái

Bảo ông quan đầu hói về đây

Về ăn gan con mọt

Về ăn quả tối tò vò

Về ăn “chim” gà mái tơ

Mái tơ đi cấy lúa

Gà lôi đi gieo mạ

Bà ngựa đi nấu canh

Bà khỉ đi gánh nước

CẦU NẮNG LÊN

Vạ ơi cướn

Cướn hẩư nộc kin mác

Cướn hẩư nạc đăm pia

Cướn hẩư ma pây thấu

Cướn hẩư tấu pây tàng

Cướn hẩư nàng mừa mẻ

Cướn hẩư ké cáy khăn

Cướn hẩư tha vằn oóc

Cướn hẩư nộc chóc phằng.

Trời ơi hãy nắng lên

Nắng lên cho chim ăn quả

Nắng lên cho rái cá bắt mồi

Nắng lên cho chó đi săn

Nắng lên cho rùa đi đường

Nắng lên cho nàng về ngoại

Nắng lên cho già gà gáy

Nắng lên cho mặt trời ló ra

Nắng lên cho chim sẻ mừng

RĂN DẠY CON NGƯỜI

Tua lình slon lục lình kin mác

Tua nạc slon lục nạc đăm pia

Tua ma slon lục ma pây thấu

Tua tấu slon lục tấu pây tàng

Mẻ nàng slon lục nàng kin phuối.

Khỉ mẹ dạy khỉ con ăn quả

Rái cá dạy con lặn bắt mồi

Chó mẹ dạy chó con săn đuổi

Rùa mẹ dạy rùa con đi đường

Nàng thì dạy con nàng ăn nói

QUAI BÚA RÈN

(Tiếng Nùng) 

Bài này nội dung tham khảo, cần đọc kỹ vì nhiều từ khác biệt với tiếng thường dùng.

Cu hứn mừng lòng

Mừng lòng cu hứn

Sloong rạu sày hón

Sí rạu sày hón

Hón lếch lếch bang

Pền mạc mịt phjắc

Sằm phjắc hết hăm

Hón hẩư lếch ủn

Đảy mạc xạ kho

Pác kho lủm lẳm

Chủng phéo rây mạy

Mạy hứn pền pài

Slí hả hốc pấu

Sày hón sày tụp

Tụp pền mạc thây

Pây thây nà nặm

Hón pền mác gòa

Pây phéo háu tạ

Pền pài khửn phja

Mừng hứn cu lòng

Mứng lòng cu hứn

Sày hón sày hón

Pấu pấu hôn nhùng.

Mày lên tao xuống

Tao xuống mày lên

Hai ta cùng rèn

Bốn ta cùng đập

Rèn cho sắt mỏng

Thành con dao thái

Sớm tối băm rau

Đập cho sắt mềm

Được con dao cong

Mỏ cong uốn gập

Dùng để trồng cây

Cây mọc thành rừng

Bốn năm sáu người

Cùng rèn cùng đập

Rèn thành lưỡi cày

Đi cày ruộng nước

Rèn thành cái cào

Cào nương trồng ngô

Thành nương lưng núi

Mày lên tao xuống

Mày xuống tao lên

Cùng rèn cùng đập

Người người đều vui