Cung khec chồm mà chủa bản chạ chương
(Chủ bản cảm ơn khách về thăm)
Sưu tầm của nhà nghiên cứu Lưu Đình Tăng.
Về bản dịch: Đội ngũ biên tập thấy đây là bản biên dịch từ Nôm Tày sang dùng rất nhiều ngôn ngữ thuần Tày. Có bổ sung về phần dịch Việt ngữ các từ sau:
Về lượng từ mượn tương đối nhiều, nên nguyên gốc muốn đọc hiểu thường phải am hiểu về giọng địa phương của người viết.
Chạ ơn noọng khôn khảo khẻo chồm Đảy chồm thâng tả luông pjết lạ Mì ngần slưởng pẻng hả kình lâm Bấu au răng tèn công noọng đảy Bấu răng hẩư chua tai lội noọng Chồm đuổi noọng kình lâm răng chạ Chồm đuổi noọng táng xạ chồm đai. Chạ ơn noọng khôn khảo khẻo chồm Đảy chồm thâng co lùng khan ký Đảy chồm thâng co lỉ khan giang Mì ngần slưởng thân xinh chắng chử Chồm đuổi noọng táng xứ chồm đai Chồm đuổi slị táng nơi chồm chạ Mì ngần hẩư kình lâm chắng đảng Bợi chưng khỏ lang đạng bấu mì Đảy chồm thâng co lùng slam slíp tậu Đảy chồm thâng co lùng cẩu slíp cáng Bợi chưng khỏ long đong lẹo quả Chồm đuổi slị táng không chồm pjấu Đảy chồm thâng pụt ngoạc ngò chang kéo Mì ngần slưởng niên sliểu chắng pền Mì ngần slưởng kình lâm chắng đảng Ơn noọng chồm lai đoạn mất đai Bấu răng hẩư chua tai noọng đảy Chồm đuổi noọng tàng quây chồm pjấu. Đảy chồm thâng hua rẩy bưởng sloa Đảy chồm thâng hua nà bưởng dại Mì ngần slưởng hoa lải thần xinh Bấu răng slưởng táng mường noọng á Chồm đuổi slị táng xạ chồm đai Chồm đuổi slị táng nơi đây quả Ơn noọng đảy chồm chạ mọi không Đảy chồm thâng tổng luông quảng đạng Mì ngần slưởng mỉnh vảng chua tai Bấu răng hẩư táng bản tèn công Chồm đuổi noọng táng bản chồm đai Chồm đuổi slị nam giai lẹo khóp Đảy chồm thâng phai nà liền cọn Mì ngần slưởng mỉnh noọng thân xinh Bợi chưng khỏ cà rình thực thá Chồm đuổi slị nho sinh chồm chạ Ơn noọng chồm mọi không khôn khỏ Chồm đuổi noọng cách lộ chồm đai Chồm đuổi noọng chua tai chồm chạ Chạ ơn noọng khôn khảo khẻo chồm Đảy chồm thâng tổng nà cắp pja Mì cúa slưởng dương nga chắng chử Chồm đuổi noọng táng xứ chồm đai Bấu răng hẩư chua tai noọng đảy Chạ ơn noọng khao slâư chồm chạ Ơn noọng chồm mọi không lai đoạn Chồm đuổi slị táng bản chồm đai Đảy chồm thâng sluôn mòn đon thác Mì ngần slưởng nả mjạc kình lâm Bợi chưng khỏ long đong lẹo quả Tu rườn chàu khỏi, mạ kim ngần Chồm đuổi slị táng xạ chồm đai Đảy chồm thâng cẩu kiều sang nước Đảy chồm thâng cẩu lục sang sông Mì mạ slưởng an ngần hẩư noọng Mất cằm phuối chua tai chồm bỏng. Mì ngần slưởng dương nga chắng chử Bấu răng hẩư khôi chua rủng nả Mất cằm phuối táng xạ hư không Chồm đuổi slị lương quân chồm chạ Đảy chồm thâng phja Phúc lẳm mường Đảy chồm thâng phja luông lẳm bản Mì ngần slưởng táng bản khôi chua Bấu răng hẩư kình lâm hết tiểng Chạ ơn nguộc cách viện chồm đai Ước răng đảy chua tai định slóa Đảy chồm thâng mjầu làng vưởn kín Mì của slưởng cách viện tàng xa Mất cằm phuối khao slâư chồm chạ Mất cằm phuối táng xạ chồm đai Đảy chồm thâng vưởn làng nả táng Mì ngần slưởng táng bản kình lâm Xiên khỏ noọng táng không chồm pjấu Chạ ơn nguộc thân xinh khẻo mửng Đảy chồm thâng dảo cần quảng đạng Mì ngần slưởng an váng táng nơi Mất cằm phuối táng nơi chồm chạ Mất cằm phuối táng tỉ xiên ban Chồm đuổi slị táng tàng chồm pjấu Chạ ơn noọng khôn khảo khẻo chồm Noọng đảy chồm khảu mà thâng bản Slí bích ngòi quảng đạng quang minh Mì ngần slưởng nự nhi chắng chử Mất cằm phuối thánh nự pây đai Chạ ơn noọng khôn khảo khẻo chồm Đảy chồm thâng ma cầu tẩư lảng Chạ ơn nguộc kình lâm khẻo mửng Chạ ơn nguộc khôn khảo khẻo chồm Đảy chồm thâng mạ cần thậm mjạc Chạ ơn nguộc thân xinh chồm chạ Mất cằm phuối thân xinh thậm khỏ Chồm đuổi slị cách lộ chồm đai Nguyện hẩư noọng dương nga slổng ké Noọng đảy chồm thâng slan slíp vài coóc ả Mất cằm phuối táng xạ chồm đai Chồm đuổi slị táng xạ hư không Cằm phuối slíp pẻng ngần bấu táy Mì ngần slưởng chua tai chắng chử Bấu răng hẩư táng nơi tỉnh đảy Chồm đuổi slị táng nơi chồm pjấu Đảy chồm thâng poong pết hang vẩy Đảy chồm thâng poong cáy hang slèo Mì ngần slưởng táng xạ tèn công Công khỏ slị táng không chồm pjấu Đảy chồm thâng tua hán khôn moong Mọi rằng mì slíp sloong ăn xáy Tua luông cắp tua sláy tua eng Dạ slì mềm thủ canh cầm khắc Mì ngần slưởng tàng xa chắng chử Chồm đuổi noọng táng xứ chồm đai Đảy chồm thâng rườn nộc cụ pjết xinh Mì ngần slưởng thân xinh chắng đảng Công khỏ noọng thân xinh chồm chạ Mì ngần slưởng pác hả hẩư nàng Bợi chưng slị táng tàng khỏ quả Đảy chồm thâng làng tin thủ nặm Slong bưởng mì mai túc giao ca Mất cằm phuối táng chổn chồm đai Mất cằm phuối thay thảy chồm đai Mất cằm phuối chua tai chồm pjấu Đảy chồm thâng bắc đuây cần nhẳm Noọng lẻ cần cách lặm táng mường Chạ ơn noọng viện phương đảy mửng Mì ngần hẩư thân xinh chắng đảng Ơn noọng chồm lai đoạn mất đai Chồm đuổi slị táng nơi chồm pjấu Đảy chồm thâng pác tu khảm oóc Chạ ơn noọng mà pjót chồm thâng Mì ngần slưởng kình lâm chắng chử Chạ ơn nguộc thánh nự chồm đai Mất cằm phuối chua tai chồm pjấu Đảy chồm thâng rườn luông quảng đạng Mì ngần slưởng lương quân chẳng chử Bợi chưng noọng táng xứ khỏ lai Thân noọng hác áy náy đâư châư Pỉ đảy chồm chường slung lai thặm Chường slung cắp chường tắm slổ đa Mất cằm phuối táng xạ lương quân Chồm đuổi noọng táng không hết tiểng Chạ ơn cá cách viện chồm chường Chồm đuổi noọng táng nường chồm pjấu Pỉ lại chồm pỉng Fầy tung đính Au răng slưởng bạn hiến pỉ quan Bợi chưng noọng táng tàng khỏ quả Chồm đuổi noọng táng không lai đoạn Chạ ơn cá khôn khảo táng mường Chạ ơn cá viện phương táng chổn Đảy chồm thâng bàn tổ gia tiên Sloong bưởng vẹ bàn tiên thậm mjạc Bấu răng hẩư nam giai tỉnh đảy Chạ ơn cá khôn khảo táng mường Đảy chồm đén lài luồng pjết lạ Bợi chưng noọng táng tàng khỏ quả Chồm đuổi noọng táng không hỉn pjấu Đảy chồm thâng bôm thơn pát xử Noọng lẻ cần táng xứ viện phương Đảy chồm pát lài luồng pjết lạ Mì ngần slưởng táng xạ kình lâm Thân slị nhựng long đong lai quả Chồm đuổi slị táng nơi chồm pjấu. Đảy chồm thâng xủng dảo gươm vàng Mì ngần slưởng pác chang tức slí Mất cằm phuối kình lâm them slấu Chạ ơn nguộc chua tai chồm mửng * * * Dá pây chổi nguyệt hoa răng khỏ Đu nòn nhựng pỉ noọng tằng lai Dá pây chổi nằn nỉ them slương Vằn pjục mừa rườn chương cơi dải Hại lỉn đuổi táng nơi slắc slí Vằn pjục pjạc táng không cỏi dải. * * * Cạ mừa noọng mỉnh nguộc pác van Dá pây chổi phương Nam phương Bắc Pỏ pụt nhằng liểu lỏa luây mường |
Cám ơn em khôn khéo, khéo mừng Có tiền thưởng quan rưỡi cho em Ơn em người sau trước phí công. Không gì thưởng em xinh em hỡi, Không có gì thưởng bạn khác nơi Mừng cùng anh khác xã mừng suông. Cám ơn em khôn khéo khéo mừng. Được mừng đến cây đa bên suối. Được mừng đến cây lỉ ven sông. Có tiền thưởng em xinh mới phải, Mừng cùng em khác xứ mừng suông. Mừng cùng anh khác mường mừng tạ, Không gì thưởng khác xã đơn thân. Có tiền thưởng em xinh mới phải Bởi anh nghèo vất vả long đong Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến cây đa ba mươi rễ phụ, Được mừng đến cây đa chín mươi cành. Có ngựa thưởng yên vàng cho em. Chỉ tại khó long đong nghèo quá Không gì thưởng khác xã đền công. Mừng cùng anh khác mường mừng trắng Thân anh nghèo số phận long đong Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng. Được mừng đến bụt cao đỉnh núi Có tiền thưởng niên thiếu mới nên Có tiền thưởng em xinh mới đáng Ơn em mừng nhiều đoạn mất không. Anh tự nghĩ trong dạ chẳng hay Mừng cùng anh đường xa mừng tạm. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến đầu rẫy bên phải Được mừng đến đầu ruộng bên trái. Có tiền thưởng em gái em xinh, Chỉ tại khó thực tình nghèo quá Không gì thưởng khác mường em cả Mừng cùng anh khác xã mừng suông Mừng cùng anh khác mường mừng quá. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến cánh đồng quảng đại Thân anh lại thực tình nghèo khó Mừng cùng em khác bản mừng suông Mừng cùng anh khác mường mừng khắp. Cám ơn nàng khôn khéo khéo mừng Được mừng đến cả phai(1) liền cọn(2) Có tiền thưởng khác chốn là em. Bởi chưng quá nghèo hèn thực sự Lấy gì thay danh dự mới nên Mừng cùng em đẹp xinh mừng dạ, Không gì thưởng khác xã đền công. Mừng cùng em cách lộ mừng suông Mừng cùng em khác mường mừng phí. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến ruộng đồng cùng cá, Mừng cùng em khác nơi mừng phí Không có gì thưởng cho em gái, Thân anh tự áy náy trong lòng, Cám ơn em trắng trong mừng tạ, Không gì thưởng khác xã đền công. Mừng cùng anh khác bản mừng suông. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến vườn dâu bến nước Có tiền thưởng em đẹp là nàng. Chỉ tại anh khác mường nghèo quá, Lấy gì cho khác xã mới nên. Đúng như lời khác mường anh chúc Mừng cùng anh khác xã mừng suông. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến cầu kiều qua nước, Được mừng đến cầu đẹp qua sông. Có ngựa thưởng yên vàng cho em Phí lời nói khác mường mất công, Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng bến phù sa tươi tốt Núi cao cùng núi thấp cũng nhiều, Có tiền thưởng em yêu mới phải. Không gì thưởng em ơi chẳng đã Phí lời nói khác xã mừng suông, Mừng cùng anh khác mường mừng phí. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến núi Phúc lắm mường, Được mừng đến núi cao nhiều bản. Có tiền thưởng khác bản em xinh Không gì cho khác xứ đền công, Không gì cho em xinh lấy tiếng, Cám ơn em cách viễn mừng suông Ước gì cùng khác đường kết bạn Nàng hỡi ! Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến trầu cau vườn kín Có tiền thưởng cách viễn đường xa. Không gì thưởng Dương Nga(3) cho được. Thân anh tự áy náy trong lòng, Mất lời em trắng trong mừng phí, Mất lời nói khác xứ mừng suông. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến vườn cau trước mặt. Có tiền thưởng khác bản em xinh, Muôn khó em khác vùng mừng vậy, Mọi người bảo số phận nên danh, Bởi anh nghèo nên không tiền thưởng Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến nhà người thoáng đãng. Có tiền thưởng yên vàng cho em, Mất lời nói khác nơi mừng tạ, Muôn khó bạn khác xã mừng suông, Không gì thưởng khác mường vừa ý, Mất lời nói mừng phí mừng suông Mừng với anh khác mường mừng tạm. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Em được mừng bước vào trong bản Bốn phía nhìn quảng đãng quang minh. Sơn thủy có kỳ lân kết bạn, Có tiền thưởng nữ nhi mới phải Phí lời nói em gái mừng suông. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến con chó dưới sàn, Mừng đến đàn chó khoang vô vạn. Con trắng cùng con vện con đen Cám ơn nàng xinh đẹp khéo mừng. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến ngựa người béo khỏe, Ngựa người khéo ăn cỏ trong tầu. Lấy gì cho khác xã mới nên, Mừng với anh cánh lộ mừng suông. Lấy gì trả khác mường cho được Nguyện cho em đường xa muôn tuổi. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Em được mừng ba mươi trâu sừng doãng Mất lời nói khác xã mừng suông. Nàng hỡi ! Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến lợn người rất lạ Mừng với anh khác xã mừng không. Mười nén bạc chẳng bằng lời nói, Có tiền thưởng em xinh mới phải Bởi chưng người quân tử quá nghèo Không gì thưởng khác nơi áy náy Mừng với anh khác vùng mừng phí Lời nói sao rầu rĩ trong lòng. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến đàn vịt đuôi cong Lại mừng đàn gà đông đuôi thẳng. Gà vịt cũng yêu người thiên hạ, Có tiền thưởng khác xã đền công. Bởi anh khó long đong nghèo quá, Lấy gì cho khác xã mới nên, Công khó anh khác vùng mừng phí. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến con ngỗng lông tro Con ngỗng nó cũng biết kiếm tìm Đáng thưởng bạn bằng tiền mới phải Mừng với em khác xứ mừng suông. Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng chuồng chim câu mới lạ Công khó em duyên dáng mừng suông, Đáng thưởng nàng khác mường trăm rưỡi Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng máng rửa chân đựng nước, Cám ơn nàng đường xa khéo mừng, Mất lời người khác vùng mừng phí Lấy gì thưởng em gái mới nên, Mất lời nói mừng suông hết thảy, Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến bậc thang người giẫm Em là người cánh dặm khác mường. Cám ơn em viễn phương mừng tới, Lấy gì trả khác chốn mới nên, Có tiền thưởng em xinh mới đáng. Ơn em mừng mọi đoạn mừng suông, Mừng cùng anh khác đường mừng phí, Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Phí lời nói khác vùng mừng khéo, Có tiền thưởng em gái mới nên. Mất lời nói em nhị(4) mừng suông. Cám ơn chàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến nhà to quảng đại. Cám ơn chàng khác bản khéo mừng, Có tiền thưởng anh xinh mới phải Lấy gì thưởng anh yêu mừng vậy Cám ơn anh mừng không mừng phí. Cám ơn chàng khôn khéo, khéo mừng Chàng mừng đến giường cao xinh đẹp Giường cao cùng giường thấp đề đa(5) Công chàng vượt đường xa mừng tạ Mất lời nói khác xã mừng suông Mừng với em khác mường mừng tạm Cám ơn chàng cách dặm mừng giường, Mừng cùng em khác mường mừng phí. Cám ơn anh khôn khéo, khéo hay Anh lại mừng bếp lửa giữa nhà. Lấy gì thưởng phương xa bạn quý Không gì thưởng anh yêu khác xã Lấy gì thưởng bạn hiền xinh trẻ Cám ơn anh khôn khéo khác mường Cám ơn anh viễn phương khác chốn Được mừng đến bàn tổ gia tiên, Thân anh quả khéo miệng khéo mừng Có của thì thưởng tiền cùng ngựa. Tại em người khác xã quá nghèo Không gì thưởng anh yêu cho được? Trong lòng em sau trước lo toan. Cám ơn anh khôn khéo khác mường Được mừng bóng đèn hoa khác lạ. Không gì thưởng khác nơi anh nữa Làm sao mà thưởng ngựa cùng yên Chỉ tại em khác đường nghèo quá Cám ơn nàng khôn khéo, khéo mừng Được mừng đến mâm sơn bát sứ Được mừng bát vân hoa mới lạ Có tiền thưởng khác xã đền công Thân anh những long đong vất vả, Cám ơn nàng khác xã mừng suông Mừng cùng anh khác mường mừng phí. Được mừng đến súng giáo gươm vàng Có tiền thưởng cho nàng trăm rưỡi Cám ơn nàng khác chốn mừng suông. Thân anh vì nghèo đói long đong Cám ơn em trắng trong mừng tạm. * * * Bảo rằng nàng xinh đẹp đường xa Chớ có chối nguyệt hoa chi nữa. Đêm nằm toàn những chị cùng em Anh bảo để nàng xem nàng nghĩ, Chớ chối để nằn nỉ thêm thương. Ngày mai về khác mường sẽ liệu Hãy lượn cùng niên thiếu một khi. Ngày mai về người chê cũng mặc, Hãy lượn vui chúng mình chơi đã, Ngày mai về khác xã thì thôi. Hãy lượn cùng khác nơi một lúc Ngày mai mỗi người đi mỗi ngả. * * * Bảo rằng nàng xinh đẹp khôn ngoan Đêm nằm không chợp mắt được bao, Bảo rằng em khác xứ hãy thương. Ngày mai về khác mường hãy liệu, Ông bụt còn du dạo khắp mường. Bụt đi ngồi bốn phương còn được, |
Chú thích:
(1) Phai: đập nước, máng nước.
(2) Cọn: guồng nước.
(3) Dương Nga: tên người con gái đẹp. Trong thơ ca cổ thường dùng để chỉ người phụ nữ xinh đẹp nết na.
(4) Em nhị: từ dùng để chỉ người con gái xinh đẹp, nết na.
(5) Đề đa: nhiều, vô số